Project Description

“Ik hoor u niet. Ik denk dat uw geluid nog op mute staat”, hoor ik de voorzitter tegen de spreker zeggen. Ik dwaal af en besluit een rondje door de lobby van het congres te maken. Ik scroll langs de verschillende stands en eindig in de netwerklounge, waar een mede-congreslid tegen mij aan begint te chatten. Toch wel bijzonder, dat ik toegang heb tot bijna 200 sessies en 4.000 vakgenoten uit meer dan 100 landen, gewoon van achter mijn bureau drie hoog achter in het centrum van Den Haag.

Schip in de storm

Terwijl ik naar de ministerietorens staar, dwalen mijn gedachten af naar de vorige spreker. Wat is ervoor nodig om een nieuwe gezondheidscrisis in de toekomst te voorkomen? De spreker gebruikte de prachtige metafoor van het schip in de storm. Om de storm – nu de COVID-19 pandemie – te doorstaan zijn drie dingen nodig: een functionerend schip, een weerbare bemanning en een goede kapitein. Het schip is ons gezondheidssysteem, de bemanning betreft gezondere populaties en voor een kapitein hebben we medisch leiders nodig. Maar wat is medisch leiderschap in tijden van corona?

Leiderschap op recept

Als er iets is dat corona ons geleerd heeft, dan is het wel dat niets in de wereld zeker is. Wellicht moeten we daarom niet naar buiten kijken, maar naar binnen. Waar krijg je een naar onderbuikgevoel van? Waar lig je ’s nachts van wakker? Wanneer kijk je weg omdat wat je ziet te confronterend is om aan te zien? Daar zit de pijn en tegelijkertijd je kans om er iets aan te veranderen. Het recept is simpel:

+ Zeg het.
+ Eenmalig bespreken met een familielid, vriend of collega. Zo nodig herhalen.

Je zult versteld staan hoeveel mensen hetzelfde voelen, zien of denken als jij. Medisch leiderschap hoeft dus niet groots en meeslepend te zijn. Om voorop in vernieuwing te blijven hoef je niet meer te doen dan naar binnen kijken en te zeggen wat je tegenkomt.

Pijn in mijn buik

Waar ik pijn van krijg in mijn buik? Van de misinformatie die verspreid wordt over de onveiligheid van een toekomstig coronavaccin. Deze misinformatie verspreidt zich sneller dan het coronavirus zelf. Terwijl het een feit is dat prioritering van een coronavaccin voor toelating tot de markt niet betekent dat er wordt ingeleverd op de kwaliteitseisen – zoals veiligheid – maar alleen dat het benodigde onderzoek en het goedkeuringsproces voorrang krijgen op andere geneesmiddelen.

Mijn angst is dat mensen zich niet willen laten vaccineren omdat zij vanwege misinformatie twijfelen aan de veiligheid van een vaccin. Online en in de media krijgen voor- en tegenstanders van vaccinatie een even groot podium, alsof het twee gelijkwaardige uitersten zouden zijn. Het is daarom niet vanzelfsprekend dat vaccinatie de gamechanger zal zijn waar we op hopen.

Transmissie doorbreken

Het is bekend dat het overgrote merendeel van de mensen helemaal geen extreme twijfels heeft over vaccinatie. Zij hebben simpelweg vragen. En zij kijken voor de antwoorden het liefst naar ons als artsen.

Hier ligt een enorme kans om de transmissie van misinformatie te doorbreken: beantwoord vragen van familie, vrienden en patiënten. Vertel wat je weet. Dat hoeft niet op een groot podium of op sociale media, maar kan gewoon in je directe omgeving. En breek eens in, in een discussie op straat, in de supermarkt of de trein als je fabeltjes hoort. Want ook de verspreiding van juiste informatie kan via mond-op-mond reclame viraal gaan.

Een pop-up op mijn beeldscherm trekt mijn aandacht terug naar het congres: de volgende sessie begint. Ik log in en hoor de voorzitter nog net zeggen: “Mag ik uw aandacht voor de volgende spreker!”