Terugblik: Speeddate met vertrouwensarts Janneke Witte
Op dinsdag 28 oktober vertelde Janneke tijdens een inspirerende speeddate over haar werk als vertrouwensarts bij Veilig Thuis Utrecht en haar opleiding tot arts Maatschappij + Gezondheid. De deelnemers waren enthousiast en stelden waardevolle vragen, waardoor het een leerzaam en informatief gesprek werd.
Voorheen was Janneke huisarts in Utrecht en daarnaast werkte ze als docent en onderzoeker. Ze kwam in aanraking met het vak en besloot op proef te gaan werken bij Veilig Thuis – een periode die haar zo aansprak dat ze nooit meer is weggegaan.
“Gezondheid beïnvloedt geweld — en geweld beïnvloedt gezondheid,”
legt Janneke uit. Als vertrouwensarts werk je met geweld in afhankelijkheidsrelaties en fungeer je als brug tussen medische expertise en sociale veiligheid. Ze beschrijft dat geweld in afhankelijkheidsrelaties grote gevolgen heeft: niet alleen voor de huidige en toekomstige gezondheid, maar ook voor de mogelijkheden die mensen hebben om mee te doen in de maatschappij.
Alleen kindermishandeling kost Nederland jaarlijks 11 miljard euro, meer dan het dubbele van de kosten van huisartsenzorg.
Janneke werkt bij Veilig Thuis, dat optreedt als advies- en meldpunt voor huiselijk geweld, kindermishandeling en ouderenmishandeling. Binnen Veilig Thuis is de vertrouwensarts onderdeel van een team met gedragswetenschappers, maatschappelijk werkers, en soms juristen. Daarnaast werkt ze veel samen met ziekenhuizen, buurtteams, jeugdbescherming, politie, openbaar ministerie en forensisch artsen. Geweld in afhankelijkheidsrelaties is complex en vereist altijd een multidisciplinair netwerk.
Een kijkje in haar werkweek
Om te laten zien hoe afwisselend het werk is, deelde Janneke een indruk van twee van haar werkdagen. Op maandag begint ze met het doornemen van berichten uit de dienst en de dagstart met het artsenteam. Ze overlegt met gedragswetenschappers en crisisteammedewerkers over een casus van toegebracht schedel-hersenletsel bij een baby. Daarna volgen het afsluitende MDO in een andere casus en verschillende adviesvragen, waaronder van een huisarts over vermoeden van seksueel misbruik. Na de lunch bespreekt ze de baby-casus verder met het Openbaar Ministerie. Aansluitend voert ze gesprekken met ouders van de baby en meldt ze de casus bij politie vanwege een vermoeden strafbare kindermishandeling.
Op dinsdag start de dag opnieuw met het bekijken van berichten en de dagstart met het team, gevolgd door overleg met het expertiseteam Kwetsbare Ongeborenen en adviesvragen over vermoedens van verwaarlozing, kindermishandeling door falsificatie en ouderenmishandeling. Ze voert startgesprekken voor onderzoek, heeft periodiek overleg met het ziekenhuis en adviseert collega’s over verschillende casussen. “Geen dag is hetzelfde. Je werkt met artsen, gedragswetenschappers, juristen, politie en jeugdbescherming. Altijd samen, nooit alleen,” vertelt Janneke.
De opleiding tot vertrouwensarts
Janneke vertelde ook over de opbouw van de profielopleiding Vertrouwensarts binnen de opleiding arts Maatschappij + Gezondheid. De opleiding start iedere 1,5 jaar en de eerstvolgende keer is in maart 2026. De volgende sollicitatieronde is weer in maart 2027 (start september 2027).
Onderwerpen die aan bod komen in de opleiding zijn onderandere:
+ Signaleren en duiden van geweld inafhankelijkheidsrelaties
+ Juridische grondslagen en wettelijke kaders
+ Forensisch-medische letselbeoordeling
+ Complexe vormen van kindermishandeling
+ Inschatting en herstel van veiligheid
+ Contextuele factoren
+ Professionele ontwikkeling en identiteit
Waarom dit vak ertoe doet
Geweld in afhankelijkheidsrelaties heeft grote impact op publiek een individuele gezondheid en kansen om mee te doen in de maatschappij. Het vak vertrouwensarts vervult een cruciale brugfunctie tussen zorg, veiligheid en beleid. Janneke benadrukt dat het werk uitdagend is, maar dat je nooit alleen staat en dat samenwerking met diverse professionals essentieel is.
Dank aan Janneke en alle deelnemers
De speeddate liet zien hoe veelzijdig en maatschappelijk relevant het vak vertrouwensarts is. Dank aan Janneke voor haar bevlogen verhaal, en aan de deelnemers voor hun scherpe vragen en interesse!
