Project Description
Waar je wieg staat is nog altijd van groot belang voor je gezondheid en levensverwachting. Onrechtvaardig? Zeker! Maar als arts buiten het ziekenhuis heb je een unieke positie om deze verschillen te verkleinen.
In het oude Rome stierf bijna de helft van de mensen vóórdat ze vijf jaar oud waren. Toch haalden verschillende keizers en meer rijken met gemak de 70 of 80 jaar. Het maakte behoorlijk veel verschil of je met een marmeren lepel in je mond geboren werd.
In de jaren ’40 van de negentiende eeuw werden veel Engelsen ziek door uitbraken van cholera en vlektyfus. Vooral de arme bevolking in de grote steden had hier erg onder te lijden. Het maakte behoorlijk veel verschil of je Oliver Twist of Queen Elizabeth was.
De afgelopen decennia wordt in Nederland onze levensverwachting steeds hoger, maar de ongelijkheid hierin tussen arm en rijk neemt toe. Mensen die het minst bezitten lijken het meest te verliezen. Onrechtvaardig? Zeker, maar helaas denken we vaak pas aan onrecht wanneer het onszelf overkomt. Het maakt – ook 2000 jaar later nog – behoorlijk veel verschil of je doneert aan of afneemt van de voedselbank.
Gezondheid lijkt vaak een kwestie van pech en geluk: 1 op de 6 medewerkers heeft burn-outklachten; 1 op de 3 Nederlanders ouder dan 30 heeft een te hoge bloeddruk; 1 op de 9 Nederlanders kampt met een vorm van reuma; elk jaar krijgt 1 op de 20 Nederlanders een depressie. Een soort ‘gezondheidsbingo’ met alleen maar verliezers. Maar voor al deze aandoeningen geldt dat ze minder welvarende Nederlanders disproportioneel vaak raken. Op z’n Orwelliaans: alle mensen zijn gelijk, maar sommigen zijn meer gelijk dan anderen.
Als Artsen Maatschappij + Gezondheid worden wij dagelijks geconfronteerd met gezondheidsverschillen en onrechtvaardigheid, buiten de setting van het ziekenhuis. En juist in deze setting hebben veel artsen en wetenschappers de grootste bijdragen geleverd aan het verkleinen hiervan. John Snow – lang voor Game of Thrones – en Edwin Chadwick speelden een grote rol in de sanitaire revolutie, waarbij drink- en afvalwater werd gescheiden en afvalwater werd gezuiverd. Hun beroepen? Epidemioloog en advocaat.
Edward Jenner ontwikkelde het eerste werkzame vaccin en werkte als huisarts. Norman Borlaug ontwikkelde tarwesoorten die resistent waren voor ziekte, en heeft daarmee mogelijk meer dan een miljard levens gered van hongersnood. Zijn baan? Landbouwkundige. Al deze revoluties en ontdekkingen hebben ons, naast de ontwikkeling van penicilline, de grootste gezondheidswinst opgeleverd.
Wil je dus écht werken aan het bevorderen van gezondheid en het verkleinen van gezondheidsverschillen? Ga dan werken buiten het ziekenhuis!