Blog: Kleine test, groot verschil!

Samen met mijn dochter ben ik op weg naar het consultatiebureau, voor haar tweejaarsconsult. Voordat we worden binnen geroepen vul ik de coeliakievragenlijst in. De organisatie waar wij komen biedt namelijk een POC-test (Point-of-Caretest) voor coeliakie aan als daar een indicatie voor is. 

Waarom testen?‍

Thuis heb ik het al met mijn vriend besproken. Hij heeft zelf coeliakie en wilde graag dat onze dochter getest zou worden. Onze dochter is vrolijk, actief en altijd bezig. Wel heeft ze al langere tijd diarree, dat vertrouwen we niet helemaal. Tijdens het consult besluiten we samen met de jeugdarts en op basis van de ingevulde vragenlijst, inderdaad de POC-test tedoen.

De POC-test is een sneltest waarbij met een vingerprik antistoffen kunnen worden aangetoond die passen bij coeliakie. In mijn werk als jeugdarts heb ik dit ook al regelmatig gedaan, waarbij kinderen inderdaad positief bleken. Omdat we er vroeg bij waren, konden we verdere klachten een eventuele groeiachterstand voorkomen.

De uitslag

‍Mijn dochter ondergaat de test dapper. Al snel blijkt de uitslag positief. Ik schrik niet, maar merk wel dat ik het jammer vind, voor haar. Tegelijkertijd ben ik opgelucht, omdat wij dit nu al weten. We zijn er op tijd bij. Haar groei heeft er nog niet onder geleden en behalve de diarree zijn ons geen andere klachten opgevallen. Onze dochter zal al op jonge leeftijd wennen aan een glutenvrij dieet. Dat is zoveel makkelijker dan op latere leeftijd een diagnose krijgen. 

Een kwestie van geluk?

‍Ik besef als ouder hoeveel geluk wij hebben dat deze test voor ons beschikbaar is. Helaas wordt de sneltest voor de meeste kinderen in Nederland (nog) niet aangeboden. Terwijl onder hen zeker kinderen zijn die coeliakie hebben, want coeliakie komt voor bij 1 op de 100 mensen¹. Deze kinderen krijgen hun diagnose pas veel later. Op een moment dat de aandoening waarschijnlijk meer langdurige klachten geeft, de groei beïnvloedt of zelfs voor mentale klachten zorgt¹.

Vroegsignalering maakt het verschil

‍Met de eenvoudige sneltest op het consultatiebureau kunnen we 7x meer kinderen met coeliakie vroegtijdig opsporen². Ik pleit ervoor dat de POC-test bij alle consultatiebureaus aangeboden kan worden. Als jeugdartsen zien en vervolgen wij alle kinderen. We zien hoe zij groeien en zich ontwikkelen. We weten wat normaal is en wanneer iets afwijkt. De jeugdarts is de specialist op het gebied van preventie, die het medisch en sociaal domein kan combineren en hierin een spin in het web is. Met de eenvoudige POC-test kunnen we laagdrempelig en in een vroeg stadium coeliakie signaleren, om zo intensieve trajecten in het ziekenhuis te voorkomen.

Vrolijk naar buiten

‍Met mijn vrolijke dochter aan de hand loop ik naar buiten. Opgelucht dat we er op tijd bij zijn en dat we weten wat ons te doen staat.

^{1.    Heijdra Suasnabar J,Meijer CR, Smit L, van Overveld F, Thom H, Keeney E, Mearin ML, van denAkker-van Marle ME. Long-TermCost-Effectiveness of Case Finding and Mass Screening for Celiac Disease inChildren. Gastroenterology. 2024 Nov;167(6):1129-1140. doi:10.1053/j.gastro.2024.07.024. Epub 2024 Jul 29. PMID: 39084268.}

^{2.    Leids Universitair Medisch Centrum. Glutenscreen. LUMC.Geraadpleegd op 28-8-2025 van https://www.lumc.nl/patientenzorg/specialistische-centra/willem-alexander-kinderziekenhuis/voor-patienten/glutenscreen/} 

Marlous Duijn, jeugdarts in opleiding