Als jonge arts in Colombia was het de droom van Oscar Franco om de beste hartchirurg ter wereld ter worden. ‘If you don’t cut it, you don’t cure it.’ Dat was hoe hij naar de geneeskunde keek.
Hoe anders is dat nu. Oscar Franco is sinds kort hoogleraar publieke gezondheidszorg aan het Julius Centrum van het UMC Utrecht en wil bijdragen aan een wereld waarin minder hartchirurgen nodig zijn.
Inzichten gekanteld
In een interview met NRC vertelt hij dat zijn inzichten kantelden toen hij op zijn 27ste met een studiebeurs in Rotterdam terechtkwam. Tijdens een master klinische epidemiologie aan de Erasmus Universiteit kwam hij tot een conclusie waardoor hij de scalpel niet meer nodig zou hebben: ‘Wat je voorkomt, hoef je niet weg te snijden’.
‘Epidemiologie gaat over oorzaken van ziekten in populaties in plaats van patiënten. De zorg is nu zo ingericht dat we wachten tot de mens patiënt wordt. De arts geeft een pil en snijdt de top van de ijsberg weg, maar daaronder zit een berg van factoren die van de mens een patiënt maakten. Geneeskunde moet over die berg gaan.‘
Geldzorgen van invloed op gezondheid
Gezond oud worden is niet eenvoudig, vindt Franco. Want mensen hebben niet altijd invloed op de factoren die helpen om ook op oudere leeftijd vitaal te blijven. ‘Het maakt uit of je eenzaam bent, naast een park of een snelweg woont, of je geldzorgen hebt.’
Ook zelf heeft hij momenten dat hij ongezond leeft. ‘Toen we tijdens corona als epidemiologen allemaal 18 uur per dag werkten, leefde ik heel ongezond. Te hoge bloeddruk, vijf kilo zwaarder dan nu, chronische knieblessures. Ik ben gaan mediteren en trainen met een personal coach. En nu kan ik weer voetballen met mijn zoon.’
Revolutie in geneeskunde
Ook onderzoek naar gezond ouder worden is moeizaam, zegt hij in de krant. ‘Het besef groeit dat we bij preventie moeten beginnen, maar het is nog steeds moeilijker om daar geld voor te vinden dan voor medicijnonderzoek. Ik wil een revolutie en terug naar de essentie van geneeskunde: gezondheid en welzijn.’